Natuurlijk zal ik er meer gespitst op zijn dan de gemiddelde nieuwslezer. Waarschijnlijk komen de berichten meer voorbij omdat algoritmes zien waar mijn belangstelling ligt. Maar toch denk ik dat werkelijk niemand erom heen kan: de ggz is en blijft maar in het nieuws.
Psychiaters die vinden dat we weer moeten leren lijden. Psychiaters die zouden hebben gesmeten met subsidiegelden. Nieuwsitems over de lange wachtlijsten, nóg meer aan de kaak gesteld door een actie op het Binnenhof. Een zorgverzekeraar die een ggz- instelling niet meer betaalt. De zin: ‘En dan hoor je dat je te complex bent, dus dan word je weer weggestuurd’ is net zo vaak gezegd de laatste tijd als de zin: ‘Op Instagram lijkt alles mooi, maar dat is niet het echte leven.’ Tygo in de psychiatrie deed natuurlijk ook nog mee en twee manifesten voor een betere ggz werden in één week gelanceerd. En dan vergeet ik nog heel veel zaken die veel en vaak genoemd worden rondom de ggz/ de psychiatrie.
En ik ben voor. Ik ben voor een betere ggz. Net zoals ik altijd voor beter onderwijs, voor betere ontwikkelingshulp en voor Ajax ben. Het zou ook wat zijn, iemand die nu opstaat en zegt: ‘Ik ben tegen een betere ggz, het moet echt slechter!!!’. Wel taboedoorbrekend misschien.
Ik heb de wijsheid niet in pacht. Ik durf slecht uitspraken te doen wat er beter moet, want: ik zie ook altijd de keerzijde. Natuurlijk zie ik mensen op wachtlijsten, jonge vrouwen die niet meer geholpen worden, want: draaideurpatient. En die zin van ‘Je bent te complex voor hier, dus ik stuur je door naar iets anders en veel succes!’ kan ik gewoon onderschrijven. Omdat ik te crisisgevoelig zou zijn in het verleden, werd ik niet geholpen. Want dat was te spannend voor de behandelaren in kwestie. Het was balanceren om in aanmerking voor hulp te komen: ik mocht niet ‘te zwaar’ zijn, maar ook zeker niet te licht, ik moest wel wat hebben natuurlijk. Alsof ik solliciteerde, ging ik door ggz-land. Je wordt namelijk te woord gestaan als een sollicitant. Ik bleek een slechte te zijn.
Misschien was het mijn redding. Na ongeveer vier jaar in de ggz, was ik ggz-loos. Geen gesprekken, opnames, crisisdiensten of psychiater meer. Mijn antidepressivum liep gewoon door en dat kon ook via de huisarts. Mijn idee dat ik ‘absoluut hulp nodig had en wel meteen’ was sterk, maar toen ik bij de ingeschreven instellingen afgewezen werd, was het niet anders: dan doe ik het zelf. En zie mij: ik tik dit stukje vanuit huis en niet vanaf een gesloten afdeling.
Is dat mijn verdienste? Welnee. Ik heb geluk gehad met een stevig netwerk, met wat juiste contacten en een enorme klap in mijn gezicht waardoor ik inzag dat ik zélf iets moest veranderen. ‘Eigen regie’ heet dat volgens mij. En inmiddels schaar ik mijzelf onder de ‘herstellenden’. ‘Met een psychische kwetsbaarheid’, mompelen sommigen nu vast. Prima, dat kan. Ik raakte op mijn 34ste diep depressief en dat was vast niet iedereen overkomen. ‘Life-events’ waren de aanleiding (of moet ik nu ‘triggers’ zeggen als ik het écht goed wil doen allemaal?) voor mijn mental breakdown, dat inderdaad wat verder ging dan een overspannenheid of een burn-out.
En ik denk dat dáár iets zit wat veel psychiaters, ervaringsdeskundigen en anderen nu onder de loep nemen: hebben we te maken met het niet goed kunnen omgaan met moeilijke situaties en daardoor zó in de knel komen dat we geestelijke gezondheidszorg nodig hebben? Of spreken we van een ernstige psychiatrische ziekte die echt acuut zorg van een arts (een psychiater) behoeft? Bijvoorbeeld omdat iemand psychotisch of manisch is? Officieel is die scheiding er natuurlijk al. Maar zolang (korte) behandelingen voor bijvoorbeeld burn-outs niet vergoed worden en een psycholoog je ‘dan maar de diagnose ‘depressie’ geeft’, wordt de situatie van nu misschien wel in stand gehouden: mensen die prima geholpen zouden kunnen worden met de inzet van een gezonde dosis geestelijke gezondheidszorg, worden misschien iets te snel psychiatrisch patiënt, met soms ‘alles gevolgen van dien’. En als we op die manier daar zo veel van creëren, dan komt dat met die wachtlijsten voor hen die zo psychisch ziek zijn, of zó wanhopig zijn, echt niet goed.
Ik ben voor een betere ggz. Maar weet niet zo goed hoe dat te realiseren. Ik ga er eens over nadenken en kom erop terug als ik de oplossing weet.
