De laatste tijd lijkt de vraag (ik denk terecht) vaker gesteld te worden: hebben we het in bepaalde gevallen over (zeer vervelende) gevolgen door levensproblematiek dat mensen in de ggz terechtkomen of over mensen met ernstige psychische problemen, ziekte? Natuurlijk hebben we het over beide, want beide groepen komen in de ggz terecht. Is een scheiding psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg niet iets waar we beter naar moeten kijken?
Het onderscheid heeft me veel beziggehouden, waarschijnlijk omdat ik me aangesproken voelde. Heb ik zo ongeveer de hele ggz van mijn stad beziggehouden omdat ik niet echt adequaat met mijn problemen kon omgaan? Of had de ggz te maken met een ernstig psychiatrisch ziek iemand? Met mij dus. Of kunnen die twee samengaan?
Ik kwam de geestelijke gezondheidszorg ingerold omdat ik was vastgelopen. Ik was continu gespannen en geirriteerd, ik voelde me ongelukkig en ik functioneerde op bijna geen enkel gebied meer echt lekker (ik functioneerde niet eigenlijk). Ik wist dat ik wel wat had meegemaakt, maar ik vond ook dat ik me daar maar overheen moest zetten. Ik was hooguit overspannen in mijn ogen.
De psychiatrie kwam ik in, omdat de psycholoog uit de basis-ggz me vertelde dat mijn behandeling vergoed zou worden als er ‘depressie’ op de formulieren kwam te staan, dan hoefde ik ook niks zelf te betalen. Prima. Want: wat wist ik nu van depressies en zorgkosten? Het werd een ander verhaal toen ik ook medicatie moest gaan slikken van deze psycholoog en de crisisdienst waar ik enkele weken later terechtkwam óók vond dat ik dat moest doen. Ik had dus niet enkel geestelijke gezondheidszorg, bestaande uit wat gesprekken die mij weer op de goede weg zouden zetten, nodig, maar ik was ziek: ik moest medicatie en ik moest dus gezien worden door een arts, een psychiater. Deze psychiater oordeelde redelijk snel dat ik niet overspannen was, maar een zware depressie had en ik werd ook nog eens redelijk snel opgenomen; ik gleed namelijk in korte tijd vreselijk af. Van werkende moeder die alles voor elkaar had, veranderde ik in een in-bed-liggend-stuk-vlees.
Volgens de psychiater en de DSM-V had ik een depressie. Terugkijkend kan ik dat niet ontkennen. Medicatie dus, opname, gesprekken. Vanaf dag één (!) werd er gevraagd naar mijn verleden. Uit wat voor gezin kwam ik? Had ik nare dingen meegemaakt? Tsja, dat ging dus niemand wat aan, dus hen ook niet. Er was dus volop oog voor de context. Iets wat veel mensen lijken te missen in de huidige crisisbeoordelingen.
Terug naar het onderwerp waar ik nu wat over wil zeggen en wat me bezighoudt: ben of was ik psychiatrisch ziek of had ik enkel last van mijn levensproblematiek? Die vraag is simpel te beantwoorden: ik had last van het één en daardoor ook van het ander. De jaren erop werd het niet beter met de hulp die ik kreeg, wel slechter. Waarom? Omdat ik me kon overgeven aan het feit dat het gewoon slecht ging? Werd ik juist gek door de opnames? Ging ik me gedragen naar de diagnoses? Nou ja, allemaal in ieder geval niet bewust. Maar hoe langer het duurde, hoe zieker ik werd. Zowel mijn gedrag werd zieker en gevaarlijker, als de meningen dat ik zieker was dan iemand ooit had kunnen bevroeden aan het begin van het traject. En als iemand wekelijks tegen je zegt dat je heel ziek bent, terwijl je al niet echt lekker ‘in je kracht -haha- staat’, ga je het misschien ook geloven.
Maar betekent het dan dat ik dus niet ziek was en alleen last had ‘van mijn jeugd’ en van rouw? Wie kan me dan uitleggen dat ik mezelf in levensgevaar bracht? Oké, dat zou nog uitlegbaar zijn, denk ik. Maar hoe kan het dat ik zó veel niet meer weet? De dubbele kleding die ik vond (en dus gekocht had). Geld van mezelf stelen (ik had al geschreven dat ik ziek gedrag vertoonde, toch?) en dat onder het matras van mijn ziekenhuisbed legde en dat in vertrouwen aan IEDEREEN vertelde? Kaarten lezen waarvan ik nooit heb geweten dat ik ze kreeg? Columns van mijn hand lezen waarvan ik het bestaan niet eens wist? Een interview bij NPO1 gegeven? Ja, dat weet ik dan nog wel. DOOR EEN FOTO. Ik heb werkelijk geen idee wat ik gezegd heb en ook niet tegen wie. Later bleek dat ik met toch echt wel een bekende radiomaker te hebben gesproken. Ik heb het ook nooit teruggeluisterd, maar mensen verzekerden mij dat ik niks raars had gezegd. Daarnaast sprak ik over mezelf alsof ik het over een ander persoon had. Tegen mijn nieuwbakken leidinggevende nog wel, die uit medelijden mij kwam bezoeken in de kliniek. Ze had me net twee maanden ervoor aangenomen. Ik had dus juist mijn best moeten doen om normaal over te komen, maar ze kwam er verwarder vandaan dan ik wellicht op dat moment was. Het is allemaal gebeurd. Ik was een verward persoon. Een verwarde vrouw.
De vraag die nu vaak lijkt te spelen is of je ‘dit soort mensen’ wel zou moeten opnemen in de psychiatrie. Niemand kan daar eenduidig over zijn. Logisch ook: want de ene patient is de andere niet.
Maar toch denk ik dat er een verschil is tussen mensen met een bipolaire stoornis zonder ‘gek’ verleden en die dus in bescherming genomen moeten worden op een gesloten afdeling (of tussen mensen met psychosen die uit een veilig nest komen), dan aan de vele (!) mensen met een ontwrichtende jeugd, zonder vangnet of stabiele thuisbasis die worden opgenomen en vervolgens niet meer uit het wereldje komen. Want dat is het, een wereldje.
Een stelling die misschien wel nergens op slaat, want als ik een keer niet was opgenomen, had ik dit niet kunnen tikken.
Zoals gezegd: de één is de ander niet.
En ik was écht behoorlijk psychisch ziek door mijn levensproblematiek.
(ik ga hier meer over nadenken en over schrijven, en dan wat minder kort door de bocht dan ik hier doe, beloofd!)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten